Kaapstad 3: Township Langa en familiebezoek

Townshiptour en familiebezoek

Donderdag 18 augustus:

Vandaag staat de townshiptour op het programma. Iets waar we al lang naar uitgekeken hebben. We zijn al langs vele townships gereden maar nu gaan we er dan echt in. Om 9.30 uur  hebben we met onze gids Odwa afgesproken bij de entree van het Castle of Good Hope in het centrum van Kaapstad. Ons ontbijt eten we op weg ernaartoe in de auto. Bij de entree is het een drukte van jewelste. Er is morgen iets te doen ivm "womansmonth" en militairen zijn tig klapstoeltjes aan het neerzetten. Als Odwa er om 10.00 uur nog niet is gaan we hem toch maar even bellen en dat blijkt maar goed ook. Er is iets mis gegaan bij hem met de boeking. Hij had ons voor de 28e opstaan! Maar niet getreurd, hij komt er nu aan. Om 10.30 uur zien we hem al zwaaiend van veraf aankomen. Het is een hele spontane jongen van 27 jaar die toerisme gestudeerd heeft (mogelijk gemaakt door de werkgever van zijn moeder die connecties met deze school had) en prima Engels spreekt. Hij is opgegroeid in het oudste township van Kaapstad en is daar supertrots op: Langa. Eén van de eerste vragen die hij ons stelt is wat wij voor een gevoel hebben bij het woord township: Armoede, zwarte mensen, onveilig voor blanken zijn de antwoorden die volgen. Hij geeft aan dat de eerste 2 zeker kloppen. Er heerst in het township echter wel een enorme saamhorigheid en mensen zijn ondanks de armoede wel heel blij en vriendelijk. Hij voelt zich in het centrum van de stad zelf onveiliger. Hij hoopt dat wij dit ook zullen ervaren en het vooral aan onze mensen zullen doorvertellen want het beeld wat er heerst is in zijn ogen onterecht. We zullen het zien!

We nemen een lokaal taxibusje en zitten hierin met allemaal zwarte mensen. Dat is al een hele ervaring. Ondertussen leert hij ons wat woorden. De kliktoon van Xhosa, de taal die ze hier gebruiken is nog niet zo makkelijk maar de begroeting "molo of moloweni" lukt prima. Langa bestaat sinds 1927 en er wonen momenteel zo'n 250.000 mensen. We bezoeken eerst een kunstcentrum waar lokale mensen werken. Dan lopen we de township zelf binnen. We kijken onze ogen uit. 
Eerst zien we containers staan die eigenlijk bedoeld waren voor tijdelijke opvang. Hier wonen echter families al zo'n 10 jaar zonder vooruitzicht dat het binnenkort anders wordt. Op 8 m2 moet alles gebeuren: slapen, koken, eten en wassen. Geen stromend water, wel electriciteit als die het doet. De familie die wij bezoeken bestaat uit pa, ma en 3 kids. De oudste dochter heeft werk, 2 kids zijn nog te klein waardoor mama thuis moet blijven en pa is momenteel zoekende maar het is moeilijk iets te vinden. De dochter zorgt er momenteel voor dat ze kunnen eten  en dat de electriciteit betaald kan worden. Dan is het geld ook ver op. 
We lopen verder langs wat winkeltjes, de kapper en de carwash. De muziek staat keihard en mensen hangen wat bij elkaar. Als de kids ze op hun wijze groeten zie je hun stralende lach en komen ze ons een hand geven. Waar we vandaan komen? Hoe we het in Afrika vinden? Ze zijn echt heel erg hartelijk. Dan gaat het verder en we lopen tussen houten en golfplaten krotten door. We stoppen bij een weeshuis voor kids. Dit wordt gerund door de moeder van Odwa. Zij is dol op kinderen en leeft hier samen met 25 kinderen in alle leeftijden in een veel te krappe behuizing. Het zijn niet allemaal wezen maar het is ook een veilige haven voor kinderen uit probleemgezinnen in Langa. De jongsten zijn thuis en wat zijn het toch dropjes! Ze rennen lachend rond, spelen met Lyno en Ravi en komen handjes geven. Fantastisch om mee te maken. We hebben 2 ballen, wat petjes en ballonnen mee genomen waarvan we hier al wat uitdelen. Een feest om te zien hoe blij ze zijn. 
Iets verderop liggen de slums, bierdrinkhokken want cafe kun je dit niet noemen. Er zitten allemaal mannen in een donker hok op banken en we worden uitgenodigd het lokale bier te drinken dat dagelijks door de vrouwen gemaakt wordt. Het wordt verkocht in 5 liter blikken. Nou, dan maar eens proeven! 5 liter aan je mond zetten, ogen dicht en hopen dat het niet al te vies is. Ik mag als eerste. Het smaakt zurig en totaal anders als ons eigen bier. Dan zijn Ron en de kids aan de beurt. Ook zij vinden het niet echt lekker. We kopen nog 5 liter extra voor de mannen die ons lachend geobserveerd hebben. Dat vinden ze geweldig uiteraard! We lopen langs de slager: schapenkopen worden hier kaal geplukt en gekookt. Zodra ze in het kokende water gelegd worden vormen de lippen automatisch een lach. Daardoor wordt deze townshipdelicatesse " Smiley" genoemd. Gelukkig wordt ons niet gevraagd te proeven. Dan komen we op binnenplaatsen waar meters was te drogen hangt. Hier zijn stenen gebouwen. Nou, dat ziet er al beter uit. Schijn bedriegt echter, daar komen we snel genoeg achter.  
Vroeger waren het met name mannen van elders die hier woonden omdat ze met mooie praatjes naar de stad gelokt werden om te werken en hun families achter lieten. Er werd echter niet goed betaald en je kreeg geen mooi huis zoals beloofd maar het was hun eer te na om het op te geven en naar huis terug te keren. Eén keer per jaar mocht de familie 2 weekjes komen. Dan konden ze hen even zien en het gespaarde geld overhandigen.  Veel huwelijken zijn gestrand omdat de mannen in de stad andere vrouwen hadden die vaak mooier en moderner waren dan hun eigen echtgenotes die ze maar 2 weken per jaar zagen. Tot de ommezwaai kwam en ze met families in de township mochten wonen. Maar dat betekende geen ruimte extra. Op dezelfde m2 moesten ze met de familie wonen. Dat betekent tot op de dag van vandaag dat er gebouwen zijn waar vroeger 32 mannen woonden op 2 verdiepingen met 32 bedden (2 of 3 op een kamer) waar nu 32 families (!) wonen met nog steeds 32 bedden. Er is 1 gezamelijke keuken/eetkamer en badkamer en dat is het dan. We hebben het met eigen ogen gezien en ik moest heel hard slikken om mijn tranen binnen te houden. Dit is zo mensonwaardig! Geen enkele privacy. Kids slapen tussen hun ouders in en op de grond in een ruimte van nog geen 15 tot 20 m2 die ze met nog 2 andere families moeten delen! Er wordt een gordijn om het bed gehangen en dat is alle privacy die ze hebben. Dat ze me niet meer praten over armoede in Nederland want dat is er echt niet als je het vergelijkt met wat hier gebeurt. 
Daarna gaan we bij een basisschool langs. De kinderen hebben net gegeten en dan is het verplicht een uur te rusten.  Ze liggen allemaal op matrassen. Niet iedereen slaapt uiteraard en stiekem zie je ze zwaaien naar ons. Jammer dat we ze niet tijdens de les kunnen zien. We trekken verder en komen dan bij de betere huizen van de township. Hier leeft één familie die de beschikking heeft over een keuken/woonkamer, badkamer met wasmachine en 2 slaapkamers. Dit zou ik iedereen hier gunnen. We komen uit op een plein waar een heleboel jonge kinderen aan het spelen zijn. Er tegenover is een groentekraam en we kopen hier een krat bananen die we vervolgens uitdelen. Geweldig wat er dan gebeurt. Uit elke hoek komen kinderen aan gerend, luidkeels banana, banana roepend. Fantastisch! Ik zou er zo een aantal mee naar huis kunnen nemen. Ze pleuren de schillen zo op de grond maar dan komen Lyno en Ravi in aktie. Oprapen en in de prullenbak gooien! Ook de andere dingen  die overal op het plein rondslingeren. Ze komen zelfs vragen: too? 
De volgende wijk is het "Beverly Hills" van Langa waar dokters, tandartsen en succesvolle zakenlui wonen. Ze hebben besloten hier te blijven omwille van cultuur en saamhorigheid. Daarnaast hebben ze het gevoel dat als ze verhuizen naar de suburbs ze toch niet geaccepteerd worden. Er is zelfs iemand met een privé zwembad. Hij heeft er wel hoge muren om moeten bouwen want de kwajongens van Langa vinden het natuurlijk heerlijk om 's nachts een duik te nemen als het warm is. 
Onze tocht eindigt hier en Odwa brengt ons met een lokale taxi terug naar het centrum. Hij vraagt ons wat we ervan vonden en we kunnen alle 4 volmondig zeggen: ONVERGETELIJK! Wat een fantastische ervaring. En we hebben ons geen moment onveilig gevoeld. Odwa geeft aan dat als je hier gewoon en ongedwongen doorheen loopt er geen enkel probleem is. Zeker onze jongens met hun spontaniteit en vriendelijkheid hoefden zich geen zorgen te maken. Als je hier echter achterdochtig en vol vooroordelen gespannen gaat rondlopen wordt het geen succes. Iedereen bij ons zou dit eens mee moeten maken. 

Bij een lokaal tentje in de stad drinken we een kop koffie met Odwa en nemen daarna afscheid van hem. Hij komt er wel. Iemand met toekomstplannen en doelen. We zullen iedereen die hiernaar toe komt aanbevelen met hem deze tocht te doen. Bij de KFC (jaaaa, ook dat kennen ze hier) eten we even wat om de eerste honger te stillen. Inmiddels is het ook al 15.30 uur. 

We hebben afgesproken met Michelle en Steve en rijden naar hun huis in de wijk Edgemead, een voorstad van Cape Town. Snel bij een mall gestopt want we kunnen hier natuurlijk niet met lege handen aankomen. We worden hartelijk ontvangen en zowel ikzelf als de kinderen zien dat we familie van Michelle zijn. Zowel in gezicht als in doen en laten. Haar vader was bij de marine sinds 1938 en moest na de oorlog een vaste standplaats kiezen. Dat werd Capetown. In 1960 toen de blanken zeer onzeker werden over hun positie werden er massaal huizen te koop aangeboden voor een prikje. Ome Juul heeft toen een heel mooi huis op de kop weten te tikken in Camps  Bay, de huidige jetsetwijk waar ze de rest van hun leven gewoond hebben. Michelle en Steve hebben dit huis nog steeds naast hun eigen huis. Het is een supergezellige middag/avond waarbij we veel kunnen bijkletsen onder het genot van een heerlijke braai. Er wordt zelfs met Mam en Christien geface-timed.  Helaas is het zo 23.00 uur en moeten we echt naar huis. Michelle en Steve hebben plannen om volgend jaar Nederland te bezoeken en we nodigen ze dan ook van harte uit. Wat een lieve mensen.